Malatya’da erkek şiddetinden kaçarak devlete ait Kadın Konukevi’ne yerleşen kadınlar, orada da şiddetin farklı çeşitlerine uğradı. Konukevini cezaevine benzeten iki kadın, ‘Sığıntı bile değildik. Mağduriyetimizi sömürdüler’ dedi
Malatya’da eşleri ve ailelerinden şiddet gören kadınlar, şiddetten kurtulmak için yerleştirildikleri devlete ait konuk evlerinde de şiddetin farklı türlerine uğruyor. Kadınları korumak yerine uğradıkları şiddete razı etmeyi, şiddet yaşadıkları eve geri göndermeyi hedefleyen politikalar, konuk evlerine sığınan kadınların ifadeleriyle açığa çıktı.
Malatya’da Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Şiddet İzleme ve Önleme Merkezi’ne (ŞÖNİM) bağlı bir konuk evinden ayrılan iki kadın, yaşadıklarını Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Barış Polat’a anlattı.
En iyi yer kocanın yanı!
Güvenlik nedeniyle ismi açıklanmayan kadınlardan M.A., şiddetten kurtulmak için Konukevi’ne yerleşen binlerce kadından sadece biri. Erkek şiddetinden kaçarak geldiği kurumda eril sistemin başka bir yüzüne tanıklık eden M.A., kendisine yaşatılanları “insanlık dışı” olarak nitelendirdi. Konukevi’nde suçlu muamelesi gördüğünü söyleyen M.A., “En iyi yer kocanın yanıdır” mantığının hakim olduğunu söyledi. Destek için gittiği kurumda kendini oldukça değersiz hissettiğini belirten M.A., “Yaşadığım acılar bir yana kurumda gördüklerimin insani değerlerle karşılaştırılacak hiçbir yanı yoktu. Hiçbir talebimiz karşılanmıyordu. Sürekli bizi gönderme çabasındaydılar. Aynı zamanda danışmanımız olan sosyal güvenlik uzmanı bana, ‘Ne yapacaksın? Nereye gideceksin? Planın nedir?’ gibi sorular soruyordu. Onlara ‘kendimizi bir sığıntı gibi hissediyoruz’ dedim. Onlar da ‘hayır öyle değil, siz devletin malından yararlanıyorsunuz’ diyorlardı. Sanki kişilerin şahsi malından yiyormuşuz gibi davranıyorlardı. Sürekli ‘Neden gitmiyorsun? Neden karar vermiyorsun’ diyorlardı” diye konuştu.
‘Cezaevi gibiydi’
Kurumda kalan çocukların top ve oyuncak taleplerinin ise günlerce karşılanmadığını ifade eden M.A., “Düşünün sadece çocukların oynayabileceği bir top. Oraya gelen insanlar zaten kaostan çıkmış. Kimisi kimliğini dahi alamadan gelmiş. 3 çocuklu bir anne vardı. Çocukları ağlardı, bir tane oyuncak verilmedi. Yaşadığımız koşullar insani değildi. Çayı kepçeyle alıyorduk. Devlete sığınıyorsun ama bu durumu yaşıyorsun. Kesinlikle hapishane boyutundaydı. Keyfi olarak ‘bahçeye çıkamazsın’ deniliyordu, iki saatlik bahçe iznine rağmen. Herkes birbirini kolluyordu. Çocuğumu bahçeye çıkaramıyordum” diye anlattı.
Şampuan dahi verilmedi
Eşinden gördüğü şiddet nedeniyle can güvenliği olmadığı için Konukevi’ne yerleşmek zorunda kalan N.A. da, kişisel ihtiyaçlarının karşılanmadığını vurguladı. 14 gün karantinada kalan N.A., yıkanması için şampuan verilmediği gibi karantina odasının da hijyenik olmadığını, temizliği kendilerinin yaptığını ve odadaki lavabonun 10 gün süreyle tıkalı kaldığını söyledi. 14 günlük karantina süresi boyunca kurumdan sorumlu yetkilileri görmediğini kaydeden N.A., yetkili olarak sadece güvenlik, temizlik görevlileri ve bir hemşireyle muhatap olduğunu dile getirdi. N.A., karantina sürecine ilişkin ise şunları aktardı: “Bardak yoktu. Çorba kâselerinde çay içmek zorunda kalıyorduk. Sadece sabah çay veriliyordu. Yemek ve kahvaltı eksik geliyordu. Çok sorumsuzlardı.”
Adliyeye polis götürmedi
Karantina bittikten sonra kendisi için ayırılan odaya geçtiğini söyleyen N.A., yaşadığı sorunların burada da devam ettiğini belirterek, şöyle devam etti: “Daha önce odada kalanların çarşaflarını bana toplattırdılar. Oranın bir çalışanıymışım gibi davranıyorlardı. ‘Çarşafları getir, yıka kurut’ diyorlardı. Temizlik görevlisi elime deterjan verip ‘banyoyu yıka, gelip banyo yapacağım’ diyordu. Bir şey de diyemiyordum. Çünkü gidecek yerim yoktu. Can güvenliğimiz olmadığı için polis eşliğinde adliyeye gitmek zorundaydık. Ama polis çağırmıyorlardı. Temizlik görevlileri eşliğinde adliyeye gidiyorduk.”
‘Bize sürekli bağırıyorlardı’
N.A., kurumda karşılaştığı bir diyaloğu ise şöyle anlattı: “Bir kadın vardı çok şiddet görmüştü. Yanımda kadına ‘Sanki hala kocanı seviyorsun. Sanki dönmek istiyorsun’ dediler. Şiddet görmüş bir kadına bu söylenir mi? Seslerini yükseltiyorlardı. Bağırıyorlardı. Zaten psikolojimiz iyi değildi. Bir de bunlarla karşılaşıyorduk.” Bir keresinde güvenlik görevlisi tarafından çağırılarak karantina odasının temizlenmesi emri verildiğini belirten N.A., “Karantina binasını da biz temizliyorduk. Burada bana bir iş bulun, sizden başka bir şey istemiyorum’ dedim. Kaldığım süre boyunca İş Kur’a kaydımı yapmadılar” dedi.
‘Burda seni bulurlar’ tehdidi
Kaldıkları yerde her hangi bir psikolojik destek görmediklerini de söyleyen N.A., “Sosyal hizmet uzmanı yanına çağırıyordu. Bana ‘Ne yaşadın? Niye buraya geldin? Ne yapmayı düşünüyorsun? Seni buradan gönderelim. Burada seni bulurlar. Burada olursan biz sana bir şey yapamayız’ diyordu. Sonrasında ‘Ne karar verdin, gidiyor musun?’ deniliyordu. Sürekli çıkmamız empoze ediliyordu. Kesinlikle bir yardım veya insancıl bir şey yoktu. Sığıntı bile değildik orada. Kendi işleri için bizi kullanıyorlardı. Mağduriyetimizi sömürüyorlardı” dedi.
Yetkili yanıt vermedi
Söz konusu iddialara ilişkin arayıp yapılan uygulamaları sorduğumuz kadın konuk evi yetkilisi, “Telefonda bilgi vermiyoruz” demekle yetindi.
MALATYA
